Het stadse leven is het onderwerp van deze tentoonstelling in het Gemeentemuseum Den Haag. Rond 1880 zijn de steden enorm aan het groeien doordat de samenleving aan het veranderen is. De industrialisatie zorgde ervoor dat veel mensen naar de steden trokken om te werken in de fabrieken in de directe omgeving. Door massaproductie ontstaat er ook een nieuwe manier van waren aan de man brengen. Warenhuizen ontstaan en winkels strijden om de mooiste etalage want de aandacht van de koper moet op een aantrekkelijke manier gestuurd worden. Breitner, Isaac Israels, Willem Witsen en Jacobus van Looy richten onder anderen hun aandacht op al dit nieuws in plaats van zich op het landschap te concentreren zoals hun directe voorgangers van de Haagse School dat deden.

Het is mooi te zien in deze tentoonstelling hoe een veranderende wereld door de kunstenaars in beeld wordt gebracht en dat zij de invloed van nieuwe ontdekkingen, zoals de fotografie, verwerken in de schilderijen.

Rondleidingen

1 uur: u wordt langs de hoogtepunten van de tentoonstelling geleid

1,5 uur: naast de hoogtepunten kunnen we aan nog meer werken aandacht besteden uit de tentoonstelling.

Voor meer informatie over de rondleiding kunt u contact opnemen door een email te sturen naar elsje.drewes @ casema.nl

(het emailadres graag kopiëren en de spaties verwijderen bij versturen … helaas wordt er veel spam verzonden naar emailadressen die op webpagina’s staan en dit voorkomt het grotendeels. Excuses hiervoor)

Het Nieuwe Instituut en het Gemeentemuseum Den Haag hebben hun krachten gebundeld bij het maken van deze tentoonstelling over architectuur en interieur van De Stijl. De vernieuwingen die ontstonden op dit vlak door de uitwisseling van ideeën van beeldend kunstenaars, architecten en ontwerpers van toegepaste kunst worden aan de hand van vijf thema’s uitgelicht: technische innovatie, transparantie, ruimte, zuiverheid en kleur.

Aan het einde van de 19e eeuw zijn er een  aantal ontwikkelingen in de samenleving aan te wijzen waardoor vernieuwingen op het gebied van wonen en stedenplanning noodzakelijk worden. Steden groeien door de industrialisatie waardoor er bijgebouwd moet worden en men ontdekt bijvoorbeeld dat hygiënischer leven van belang is voor welbevinden en levensduur. Ook zijn er machines en materialen uitgevonden waardoor op een andere manier gebouwd kan worden. In alle opzichten is te merken dat de samenleving aan het veranderen is. Als dan in 1914 de eerste wereld oorlog uitbreekt, groeit langzaam aan het besef onder kunstenaars dat het van belang is om erover na te denken hoe de wereld beter te organiseren en zij zien een belangrijke taak weggelegd voor kunst, architectuur en toegepaste kunst. Door als verschillende disciplines juist samen te gaan werken, kunnen zij voor àlle mensen een betere wereld creëren. Theo van Doesburg weet vele vernieuwende denkers te enthousiasmeren om een artikel te schrijven voor het tijdschrift De Stijl, dat internationaal verspreid wordt onder de meest vooraanstaande kunstenaars en architecten. De relatief kleine oplage van 300 stuks per editie zorgt voor een omslag in denken die zijn weerslag vindt in vele kunstwerken, (ontwerpen voor) gebouwen en meubels.

Het is fijn dat het atelier van Mondriaan in de Rue du Départ te Parijs (1926)  is nagebouwd voor deze tentoonstelling. Door zelf in het atelier te staan kunt u beleven waar De Stijl over gaat.

Het is ook mogelijk om een langere rondleiding te boeken waarbij u zowel de overzichtstentoonstelling De Ontdekking van Mondriaan bezoekt als deze tentoonstelling over architectuur en interieur van De Stijl

Voor meer informatie over de rondleiding kunt u contact opnemen door een email te sturen naar elsje.drewes @ casema.nl

(het emailadres graag kopiëren en de spaties verwijderen bij versturen … helaas wordt er veel spam verzonden naar emailadressen die op webpagina’s staan en dit voorkomt het grotendeels. Excuses hiervoor)

Vanaf 1917 hebben Piet Mondriaan en Bart van der Leck in Laren ruim ander half jaar lang de vernieuwingen in kunst en samenleving – en hoe daarop te reflecteren als kunstenaar – besproken. Er ontstond een vruchtbare dialoog waardoor zij beide stappen konden zetten naar een vernieuwende beeldtaal. Deze zoektocht naar het nieuwe, universele, in de roerige tijd van de eerste wereldoorlog, vormt onder andere het fundament voor het ontstaan van De Stijl.

De tentoonstelling in het Gemeentemuseum laat heel mooi zien hoe de kunstenaars elkaar over en weer inspireerden en een steeds afgewogener beeldtaal vonden om de essentie van de wereld en van dat wat om ons heen te zien en beleven is, uit te beelden. Zoekend naar het universele kan dan zelfs grote onenigheid ontstaan over een schuine lijn….

Hoe dat zit kunt u horen, zien en gaan begrijpen tijdens de rondleiding.

https://www.gemeentemuseum.nl/nl/tentoonstellingen/piet-mondriaan-en-bart-van-der-leck

Voor meer informatie over de rondleiding kunt u contact opnemen door een email te sturen naar elsje.drewes @ casema.nl

(het emailadres graag kopiëren en de spaties verwijderen bij versturen … helaas wordt er veel spam verzonden naar emailadressen die op webpagina’s staan en dit voorkomt het grotendeels. Excuses hiervoor)

In dit mooie overzicht van de Europese beeldhouwkunst uit de 20e eeuw toont conservator Doede Hardemans dat beeldhouwers ruimte gaan betrekken in hun werk. Tijdens de rondleiding gaan we zien hoe die ontwikkeling stap voor stap plaatsvindt. We beginnen bij Rodin die vanuit het detail gaat kijken en er weer voor zorgt dat je als bezoeker als vanzelf rondom zijn sculptuur gaat lopen. Via een heel aantal hoogtepunten uit de 20e eeuwse beeldhouwkunst  (van oa. Degas, Derain, Kirchner, Boccioni, Giacometti, Brancusi, Barlach, Bertelli, Hepworth, Moore, Turrell, Judd, Andre, Tinguely) zien we dat uiteindelijk niet alleen materie vormgegeven wordt maar daarmee ook de ruimte.

Edgar Degas, Danseres die naar de zool van haar rechter voet kijkt, 1882-1895, Brons

https://vimeo.com/189006676

https://www.gemeentemuseum.nl/nl/tentoonstellingen/van-rodin-tot-bourgeois-sculptuur-de-20ste-eeuw

https://www.nrc.nl/nieuws/2016/10/27/hoe-sculptuur-de-ruimte-veroverde-4974603-a1528646

Tijdens de rondleiding van een uur tot ander half uur bezoeken we de tentoonstelling Van Rodin tot Bourgeois in het Gemeentemuseum Den Haag.

Een combinatie van tentoonstellingen die op het moment in het Gemeentemuseum te zien zijn is ook mogelijk.

Voor meer informatie over de rondleiding kunt u contact opnemen door een email te sturen naar elsje.drewes @ casema.nl

(het emailadres graag kopiëren en de spaties verwijderen bij versturen … helaas wordt er veel spam verzonden naar emailadressen die op webpagina’s staan en dit voorkomt het grotendeels. Excuses hiervoor)

In de tentoonstelling is werk te zien van:
Carl Andre, Jean Arp, Vladimir Baranov‐Rossiné, Ernst Barlach, Renato Guiseppe Bertelli, Umberto Boccioni, Emile‐Antoine Bourdelle, David Smith, Louise Bourgeois, Constantin Brancusi, Alexander Calder, Henk Chabot, Honoré Daumier, Edgar Degas, André Derain, Marcel Duchamp, Raymond Duchamp‐Villon, Emil Filla, Dan Flavin, Naum Gabo, Henri Gaudier‐Brzeska, Alberto Giacometti, Eric Gill, Julio González, Otto Gutfreund, Barbara Hepworth, Donald Judd, Ernst Ludwig Kirchner, Käthe Kollwitz, Henri Laurens, Wilhelm Lehmbruck, Jacques Lipchitz, Aristide Maillol, Marino Marini, Henri Matisse, Joseph Mendes da Costa, Joan Miró, Henry Moore, Pablo Picasso, John Rädecker, Germaine Richier, Auguste Rodin, Medardo Rosso, Niki de Saint-Phalle, Fred Sandback, Kurt Schwitters, Tony Smith, Paul Thek, Jean Tinguely, William Turnbull, Carel Visser, Tjipke Visser, Ossip Zadkine.

Tegen de heersende mode in de beeldende kunst op dat moment in schildert de Amerikaanse kunstenaar Alice Neel (1900-1984 portretten van mensen uit haar omgeving. Dichters, kunstenaars, tentoonstellingsmakers maar ook haar kinderen, buurkinderen of mensen uit wijken waar de wereld niet zo rooskleurig is. Het zijn eerlijke portretten, zonder enige opsmuk en dus heel anders dan wat men doorgaans gewend was te zien in een portret.  Al werkend knoopt Neel een gesprek aan met degene die voor haar zit om hem of haar beter te leren kennen: “I have this overweening interest in humanity. Even if I’m not working I’m still analysing people.”  Na verloop van tijd krijgt zij dan een goed beeld van hoe de innerlijke beleving en het uiterlijk van die persoon in een portret te vatten.  Bij elkaar is het een oeuvre van observaties die een mooi tijdbeeld geven.

  Alice Neel, Victoria and the Cat, 1980

 Alice Neel in haar appartement

http://www.arttube.nl/videos/alice-neel-schilder-van-de-ziel

https://www.gemeentemuseum.nl/nl/tentoonstellingen/alice-neel

https://www.nrc.nl/nieuws/2016/11/10/parade-van-scheve-tanden-en-lubberend-vlees-5225061-a1531107

Tijdens de rondleiding van een uur bezoeken we de tentoonstelling  “Alice Neel, Schilder van de ziel” in het Gemeentemuseum Den Haag.

Een combinatie van tentoonstellingen die op het moment in het Gemeentemuseum te zien zijn is ook mogelijk.

Voor meer informatie over de rondleiding kunt u contact opnemen door een email te sturen naar elsje.drewes @ casema.nl

(het emailadres graag kopiëren en de spaties verwijderen bij versturen … helaas wordt er veel spam verzonden naar emailadressen die op webpagina’s staan en dit voorkomt het grotendeels. Excuses hiervoor)

De Nederlandse kunstenaar Constant Nieuwenhuys (1920-2005) heeft bijna 20 jaar gewerkt aan zijn voorstel voor een nieuwe samenleving: New Babylon.

Na de Tweede Wereldoorlog ziet hij dat de samenleving aan het veranderen is door de komst van de computer. Hij voorziet dat dit apparaat veel werk van mensen gaat overnemen. Dat opent nieuwe perspectieven. In vele maquettes en voorstellen maakt hij een plan voor een zich immer uitbreidend netwerk van veranderlijke labyrintische ruimtes waar de spelende mens uitgedaagd wordt telkens het bekende achter zich te laten en andere wegen in te slaan.

Tijdens de rondleiding bezoeken we de prachtige tentoonstelling New Babylon van Constant in het Gemeentemuseum Den Haag. Hierbij wordt aandacht besteed aan de getoonde werken en het gedachtegoed dat Constant in vele essays en andere geschriften nagelaten heeft. 

Voor meer informatie over de rondleiding kunt u contact opnemen door een email te sturen naar elsje.drewes @ casema.nl

(het emailadres graag kopiëren en de spaties verwijderen bij versturen … helaas wordt er veel spam verzonden naar emailadressen die op webpagina’s staan en dit voorkomt het grotendeels. Excuses hiervoor)

Door uitvindingen en vernieuwingen in de 19 eeuw konden mensen makkelijker reizen met trein en fiets, waren er verftubes uitgevonden zodat je buiten kon gaan schilderen en was er een fotocamera uitgevonden waardoor de reden verviel om het landschap precies weer te geven. Het duurde natuurlijk even voordat daar de voordelen van ingezien werden. Het opende echter  nieuwe wegen in alle opzichten. De Franse impressionisten en Neo impressionisten waren de eersten die, aangezet door al deze vernieuwingen in de maatschappij, een andere manier van werken ontwikkelden die brak met dat wat de Academie schilderkunst voorschreef.

In de lage landen kwamen deze vernieuwingen van het impressionisme wat later op gang. Een belangrijke schakel was Brussel. Iets minder ver weg dan Parijs en daarom beter bereikbaar voor Nederlandse kunstenaars. Vernieuwende kunstenaarsverenigingen zoals als Les XX toonden vanaf 1885 werken van de Franse impressionisten en neo impressionisten in Brussel. Het maakte diepe indruk op de jonge kunstenaarsgarde en het zette aan tot het werken met deze nieuwe norm doorbrekende manier van schilderen. Kleur staat dan langzaam aan niet meer in dienst van het representeren van de werkelijkheid maar kan ingezet worden om de juiste sfeer neer te zetten.

Tijdens de rondleiding zien we werken van de grondleggers van het impressionisme en neo impressionisme uit Frankrijk en werken van kunstenaars uit Nederland en België die deze turbulente tijd vol technologische en wetenschappelijke ontwikkelingen verbeelden in hun werk:

Claude Monet, Paul Cézanne, Georges Seurat, Paul Signac, Vincent van Gogh, Henri Matisse, James Ensor, Jan Toorop, Georges Lemmen, Else Berg, Kees van Dongen, Emile Claus, Théo van Rysselberghe, Otto van Rees, Jacoba van Heemskerk, Willem Paerels, Jan Sluijters, Henri Evenepoel, Leo Gestel, Piet Mondriaan, Rik Wouters, Jaap Weyand, Henry van de Velde, Gustave de Smet, jean Brusselmans, Johan Thorn Prikker, Ferdinand Hart Nibbrig, Constant Permeke, H.P. Bremmer, Floris Verster, Léon de Smet.

Voor meer informatie over de rondleiding kunt u contact opnemen door een email te sturen naar elsje.drewes @ casema.nl

(het emailadres graag kopiëren en de spaties verwijderen bij versturen … helaas wordt er veel spam verzonden naar emailadressen die op webpagina’s staan en dit voorkomt het grotendeels. Excuses hiervoor)

Deze tentoonstelling biedt een overzicht van de Nederlandse mode van 1885 tot 2015. De zalen zijn ingericht rondom tien thema’s die aangeven welke kenmerken in de Nederlandse mode van belang zijn en opvallen: Zwart en Wit, Exotisch wordt Eigen, Heldere vorm en klare lijn, Constructivistisch, Conceptueel, Futuristisch, Non-Conformistisch, Kleur, Humor, Vrijheid.

150 creaties van o.a. Max Heymans, Dick Holthaus, Frans Molenaar, Fong Leng, Frank Govers, Alice Edeling, Gijs Bakker, Viktor & Rolf, Iris van Herpen, Bas Kosters,  Jan Taminiau en vele anderen zijn opgesteld in dit grootse overzicht.

De rondleiding van een uur concentreert zich op een deel van de collectie. Tijdens de rondleiding worden kijkopdrachten gegeven zodat de deelnemers zelf kunnen ontdekken welke punten van belang zijn voor een ontwerper. Daarnaast wordt er een tijdbeeld geschetst en bekijken we een twee tal filmpjes op de ipad die het maakproces verduidelijken.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen door een email te sturen naar elsje.drewes @ casema.nl

(het emailadres graag kopiëren en de spaties verwijderen bij versturen … helaas wordt er veel spam verzonden naar emailadressen die op webpagina’s staan en dit voorkomt het grotendeels. Excuses hiervoor)

Gemeentemuseum, Den Haag tot 30 augustus 2015

De schilderijen van de Haagse School tonen Holland op z’n mooist. Door nieuwe uitvindingen in de 19e eeuw, zoals onder andere treinen, fietsen en verftubes kunnen kunstenaars opeens gemakkelijk naar stukjes ‘ongerepte natuur’ reizen en buiten schilderen met verf uit een tube. ….en er is er ook plotsklaps een fotocamera waar je nogal realistisch dat wat je ziet mee kunt weergeven. De Haagse School schilders trekken er dan juist op uit om zich op de sfeer van het landschap te concentreren en de natuur in het echt mee te maken …en in het echt te schilderen. Ze zien de foto (nog) niet als handige geheugensteun. Daar maken ze kleine olieverfschetsen of tekeningen en aantekeningen in schetsboekjes voor om precies de kleuren en de indrukken te behouden van wat zij zelf hebben ondervonden in het prachtige landschap. Met behulp van deze snelle (olieverf)schetsen wordt in het atelier later een salonstuk vervaardigd. En deze nieuwe – snellere- manier van werken is hierin terug te zien. Vanuit dit tijdbeeld bekijken we de schilderijen die dan ontstaan van de oer Hollandse landschappen.   Wat is er nu eigenlijk veranderd in de loop der tijd aan dat landschap? En welk beeld kent men van ons in het buitenland?

Tevens nemen we een kijkje bij de mooie kindertentoonstelling die bij de hoofdtentoonstelling hoort. De originele illustraties voor het prentenboek dat Charlotte Dematons maakte in opdracht van het Gemeentemuseum zijn hier tentoongesteld. In het boek wordt een reis gemaakt naar het markante museumgebouw van Berlage waar Holland op z’n mooist te zien is. Maar op de reis ernaartoe trekken in vogelvlucht alle landschappen van de tentoonstelling voorbij…

Mocht u een rondleiding over deze tentoonstelling willen dan kunt u contact opnemen met mij via email elsje.drewes @ casema.nl

De tentoonstelling Holland op z’n mooist  is tot 30 augustus te zien en is een samenwerkingsproject van het Gemeentemuseum Den Haag, het Dordrechts Museum en Natuurmonumenten. Er zijn ook fietstochten en wandelingen georganiseerd in het kader van deze tentoonstelling.